Rozmowa z dr Robertem Wiraszką

 

Pytanie: Panie Doktorze, proszę powiedzieć, co to jest test Oncotype DX i MammaPrint?

Dr Robert Wiraszka: Oncotype DX i MammaPrint są to komercyjne oznaczenia służące do określania rokowania u chorych z rakiem piersi.

Pytanie: Na czym one polegają? Czy są miarodajne?

Dr Robert Wiraszka: Wykazano, że Oncotype DX pozwala przewidzieć korzyści płynące z zastosowania chemioterapii u pacjentek hormonalnie dodatnich. Ocenie poddano profile 21-genowe u chorych bez zajętych węzłów chłonnych i ER (+) w badaniach NSABP-B14 i NSABP-B20. W pierwszym z tych badań (placebo vs Tamoxyfen; grupa 645 chorych) wskaźnik nawrotu („recurrence score”) okazał sie być ważniejszy niż wiek, wielkość guza, stopień G czy stan HER2, ER, PGR. W obserwacji 10-letniej wykazano zysk rzędu 7,2% u kobiet z grupy niskiego ryzyka przyjmujących Tamoxyfen. W grupie pośredniego ryzyka korzyść z Tamoxyfenu wyniosła 17,3%, a w wysokiego ryzyka korzyść z Tamoxyfenu odniosło tylko 1,6% chorych. W drugim z tych badań porównano Tamoxyfen vs Tamoxyfen + CMF (grupa 651 chorych). Kobiety z grupy wysokiego ryzyka osiągnęły znaczący zysk z chemioterapii (redukcja nawrotu o 75% w ciągu 10 lat) w opozycji do kobiet z grupy niskiego ryzyka, które osiągnęły minimalny, jeśli w ogóle, zysk z chemioterapii. Określenie poziomu ryzyka nawrotu (recurrence score) obliczano z poziomu ekspresji 16 genów (cancer-related genes) oraz 5 genów referencyjnych. I tak: grupa niskiego ryzyka < 18; pośredniego ryzyka 18 – 30; wysokiego ryzyka nawrotu > 31. Kolejnym badaniem było NSABP-B31, w którym stosowano trastuzumab (Herceptynę) w leczeniu uzupełniającym oceniono poziom mRNA HER2 oraz odpowiadającą temu korzyść ze stosowania trastuzumabu, oddzielnie u chorych z dodatnim i ujemnym receptorem ER. Znamienne było to, że u chorych ER (+) korzyść ze stosowania trastuzumabu wyrażona 8-letnim okresem obserwacji wolnym od objawów choroby była uderzająco większa u chorych z większą ekspresją mRNA. W przeciwieństwie do tego chore ER (-) odnosiły pewną korzyść ze stosowania trastuzumabu niezależnie od ekspresji mRNA, lecz korzyść ilościowa była większa w grupie z wyższą ekspresją mRNA.

Pytanie: Co Pan Doktor sądzi o tych testach?

Dr Robert Wiraszka: Wyniki tych badań są bardzo ważną wskazówką dla projektowania kolejnych obserwacji i badań klinicznych. Nie są one jednak, gdyż z założenia nie mogą być, wyrocznią dla ogółu chorych.

Pytanie: Jakie kraje wykorzystują te badania w planowaniu leczenia?

Dr Robert Wiraszka: Obecnie testy te wykorzystywane są w USA, choć zalecenia Międzynarodowej Konferencji Uzgodnieniowej w St. Gallen z 2011 roku nt. Pierwotnego Leczenia Wczesnego Raka Piersi wskazują na fakt implantacji tych badań także w Europie.

Pytanie: Kiedy te testy będą dostępne w Polsce?

Dr Robert Wiraszka: Dobre pytanie.